Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển, ngành công nghệ tiên tiến không ngừng mở rộng quy mô thì việc sử dụng hóa chất đã trở nên rất phố biến trong cuộc sống ngày nay.
Hóa chất công nghiệp và hóa chất nông nghiệp
Nước ta là một nước kinh tế nhiều thành phần, và đang chuyển biến từ một nước nông nghiệp sang công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Từ trong thế chiến thứ nhất và thế chiến thứ hai, nước ta đã phải chịu hậu quả nặng nề của những trận bom nguyên tử của phát xít dội xuống. Những hóa chất độc hại đó đã ngấm sâu trong lòng đất, nguồn nước ngầm gây ảnh hưởng đến sức khỏe của những thế hệ trước đó và cho đến tận bây giờ.
Và hiện nay, khi đã sống trong sự hòa bình, tuy không còn những trận bom nguyên tử đó nữa thì hóa chất vẫn luôn ở quanh cuộc sống của chúng ta. Trong ngành nông nghiệp, các nhà khoa học đã nghiên cứu và ứng dụng sử dụng các loại hóa chất như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, diệt chuột, phân bón hóa học hoặc các chất phụ gia,…vào ngành trồng trọt; các loại cám tăng trọng cho vật nuôi,… Bên cạnh đó, ngành công nghiệp cũng sản xuất phổ biến các chất tẩy rửa, chất bảo quản, thuốc nhuộm, phân bón,… nhằm đáp ứng các nhu cầu của ngành nông nghiệp, ngành dệt may, ngành thực phẩm, và các ngành khác.
Ngộ độc hóa chất
Việc lạm dụng hóa chất sẽ dấn đến những mối nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng và ảnh hưởng đến những người xung quanh.
Trong kinh tế, người làm kinh doanh vì lợi nhuận mà không ngại lạm dụng hóa chất gây ảnh hưởng cho chính bản thân và những người xung quanh. Vấn đề an toàn thực phẩm luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu trong những năm gần đây. Việc sử dụng hóa chất để làm giả, làm đẹp về mẫu mã hoặc để bảo quản trái cây, thực phẩm luôn được báo chí, truyền hình đưa tin hằng ngày. Cũng với sự phát triển của nền kinh tế và sự du nhập mạnh mẽ nền văn hóa của các nước phương Tây vào Việt Nam mà các thế hệ hiện này có xu hướng quan tâm đến làm đẹp, đặc biệt là nữ giới. Việc sử dụng thuốc nhuộm, thuốc giảm cân, thuốc tránh thai một cách không liều lượng, không đảm bảo đúng theo hướng dẫn sử dụng cũng gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và có thể gây biến chứng sau này.
Có rất nhiều con đường lây nhiễm hóa chất vào các loại thực phẩm mà ta không thể lường trước được:
Phổ biến nhất là hóa chất bảo vệ thực vật còn tồn dư trên thực phẩm do sử dụng không đúng kỹ thuật, không đảm bảo thời gian cách ly, đặc biệt là dùng hóa chất cấm có thời gian phân hủy dài, độc tính cao.
Các kim loại nặng có trong nước, đất ngấm vào cây, rau củ hoặc các loại thủy hải sản, để lại tồn dư trong thực phẩm, gây ngộ độc cho người ăn.
Do ô nhiễm từ môi trường sống hoặc do dùng chất tẩy rửa gây ô nhiễm vào thực phẩm.
Do sử dụng phụ gia thực phẩm không đúng quy định: các chất bảo quản, đường hóa học, phẩm màu…
Do sử dụng thức ăn chăn nuôi ( gia cầm, thủy hải sản, gia súc…) gây tòn dư hóa chất, kháng sinh trong thịt, thủy hải sản…
Trong đời sống xã hội
Hiện nay do cuộc sống phát triển làm cho môi trường ngày một ô nhiễm nặng nề như: ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước. Vì thế, chúng ta cũng đã sử dụng không ít các biện pháp để khắc phục trong đó việc sử dụng hóa chất để làm sạch môi trường, làm sạch nguồn nước cũng đã phần nào nó được áp dụng. Tuy nhiên, nếu không chú ý đến liều lượng sử dụng thì ko những không giải quyết được vấn đề mà còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi sinh. Vì vậy việc sử dụng hóa chất để giải quyết vấn đề về môi trường là cần thiết nhưng phải chú ý nhiều hơn tới các khuến cáo trước khi sử dụng đồng thời phải đưa ra các biện pháp xử lí đi kèm nếu như có xảy ra các sự cố ngoài ý muốn.
Đặc điểm ngộ độc do hóa chất:
Thời gian ủ bệnh ngắn ( vài phút đến vài giờ).
Với ngộ độc cấp tính, thường là ngắn hơn so với ngộ độc thực phẩm do vi sinh vât.
Triệu chứng lâm sang chủ yếu là do hội chứng về thần kinh chiếm ưu thế.
Các ngộ độc cấp tính thường tang lên về mùa rau quả.
Có thể xác định hóa chất trong các mẫu thực phẩm, chất nôn và các thay đổi sinh hóa, men trong cơ thể.
Các biện pháp để giảm thiểu ngộ độc hóa chất:
Sử dụng các loại thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Ăn chín uống sôi hạn chế sử dụng các loại thực phẩm sống: Gỏi, Tái…
Khi thấy có biểu hiện của ngộ độc cần chuyển ngay tới các trung tâm y tế gần nhất để kịp thời khắc phục và xử lý…
Không sử dụng bừa bãi các loại hóa chất không có nguồn gốc tránh gây hậu quả nghiêm trọng.
